Iohannes, Dei gratia prepositus

7.X.1272

Archiwum Główne Akt Dawnych, Zbiór Dokumentów Pergaminowych

nr 4505

256 x 410 + 4 mm

    Originalas pirmųjų publikacijų metu buvo saugomas Sankt Peterburgo imperatoriškojoje bibliotekoje, šiuo metu – Vyriausiojo senųjų aktų archyvo Varšuvoje (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie) Pergamentinių dokumentų rinkinyje (nr. 4505); pergamento lapas su 5 antspaudais, iš kurių 2 nukritę: 1) Rygos kapitulos: „[Sigillum Capituli] Rigensis Ecclesie“; 2) trūksta (1845 m. čia minimas Livonijos krašto magistro antspaudas); 3) Kuldygos komtūro (Marija su kūdikėliu Jėzum): „S. Comendatoris Goldigen. †“ (1845 m. įvardijamas penktuoju); 4) Rygos komtūro (Viešpaties apreiškimas Marijai): „S. frat. commendat. in Riga †“; 5) trūksta (1845 m. ketvirtoje pozicijoje minimas dabar prie šio dokumento nerandamas Mintaujos komtūro antspaudas, bet jo aprašymas labiau atitinka Rygos komtūro antspaudą, nei iš 1271 m. žinomą Mintaujos komtūro).

    Skelbta: Busse, 1845, p. 492–496 (nr. 9); LUB, 1853, p. 545–548 (nr. 432); Goetze, 1854, p. 213–215 (nr. 25); Bielenstein, 1892, p. 437–438 (nr. 56, fragmentas); Būga, 1961, p. 254 (fragm.); KGU, 2003, https://www.herder-institut.de/go/qa-7ea458; T. Baranauskas, Žiemgalos aktai. Acta Semigalliae, Joniškis, 2014: 17; 26-29.

    Iohannes, Dei gratia prepositus, Totumque sancte Rygensis Ecclesie Capitulum, frater Walterus, Magister, ceterique fratres domus sancte Marie Theutonicorum in Livonia, universis, presentes litteras inspecturis, salutem in Domino cum orationibus sempiternis. Ea, que geruntur in tempore, ut in oblivionem cum tempore non labantur, solent litterarum testimonio perhennari. Noverint igitur universi presencium inspectores, quod nos illa duo castra in Semegallia, dicta Dobene et Sparnene, que pariter habuimus cum suis attinenciis dividenda, divisimus in hunc modum, scilicet quod iste provincie: Eglonene, Wancule, Augegua, Padaugua, Velsene, Sigemoa, Iusa, Aren, Batsenen, Babutua, Paliten, Satcigalen, Scemua, Pelliseden, Dravenen, Blidenen, singule cum terminis suis, stagnumque de Dobenen, quod Scemovis dicitur, cum plena proprietate et omni iure ac utilitate ad castrum Dobene debeant attinere. Ad castrum vero Sparnene iste provincie, scilicet Pelkua, Zervinas, Pakarde, Rymmen, Daugules, Semmoa, Narenen, Mimayn, Pelsua, Pestene, Wayvexe, Arine, Zetzedua, Szilua, Wanpen, Cacten, Bersenene, Zedreveos, Bayena, singuleque cum terminis suis, stagnumque prope Paliten, quod Autzis dicitur, aliud quoque, quod Sebrus vocatur, cum omnibus aliis stagnis et rivulis provinciarum ipsarum, quocumque nomine censeantur, similiter cum plena proprietate et omni iure et utilitate debeant pertinere. Hac igitur divisione a nobis utrimque communiter approbata, nos, Prepositus et Capitulum, ad quos electio pertinebat, castrum Sparnene cum suis omnibus attinenciis supradictis elegimus, proprie et pleno iure a nobis perpetuo possidendum. Aliud vero castrum, scilicet Dobene, cum omnibus etiam suis attinenciis supradictis, prefatis Magistro et fratribus pleno iure pro nostra defensione contulimus, prout hoc in litteris exinde confectis plenius est expressum. Itaque nos, magister et fratres, universa et singula, que castro Sparnene superius sunt asscripta, cum omni iure et utilitate ad prepositum et capitulum plenarie pertinere fatemur et dicimus, nec quicquam iuris nobis in hiis aliquomodo vendicamus. Nos quoque prepositus et capitulum, universa et singula, que castro Dobene similiter sunt asscripta, cum omni iure et utilitate ad magistrum et fratres dicimus et fatemur plenarie pertinere, nec quicquam iuris ammodo nobis in hiis aliquomodo vendicamus, salvis dumtaxat condicionibus, que in aliis litteris de hac materia sunt expresse. Quia vero homines utriusque castri hereditates suas ita permixtas habere noscuntur, ut illi de Dobene infra terminos de Sparnene et illi de Sparnene etiam infra terminos de Dobene possideant agros suos, ita duximus statuendum, ut de omni agricultura sua, ubicumque et in quibuscumque terminis illam exerceant, tantummodo illi domino, sub quo resident, censum iuxta numerum uncorum suorum solvere teneantur, sive etiam liberi, sive alii, aliis hominibus locaverint terram suam, quam vel nolunt excolere vel non possunt, ille dominus, sub quo terra [a]ut hereditas illa iacet, censum suum percipiet ex eadem. Ceterum si aliquam hereditatem pro tempore vacare contigerit, illi domino vacabit, in cuius dominio continetur. Venatores quoque, qui de uno dominio in aliud bestias insequuntur, ubicumque etiam bestie capiantur, semper venatoribus sunt reddende, et armum percipiet dominus venatoris. Ut autem hec omnia robur perpetue firmitatis obtineant, presens scriptum duximus sigillorum nostrorum munimine roborandum. Actum anno Domini M°cc°Lxx°ii°, Nonas Octobris. Presentibus nobili Iohanne, preposito, Heinrico et Ludolfo, canonicis nostris; nobili quoque fratre Waltero, magistro, et commendatoribus nostris: fratre Heinrico, commendatore Rygensi, fratre Iohanne, commendatore de Mitowe, fratre Theoderico, commendatore de Goldenge, fratre Gherardo, commendatore de Memala, fratre Craght, fratre Ykemele, fratre Frederico, marscalco Rygensi, fratre Remboldo, fratre Adam, priore fratrum predicatorum domus Rygensis, fratre Bernardo, confratre ipsius, cum pluribus aliis fidedignis. Ad maiorem autem evidenciam predictorum, cum sigillis nostris iam dictorum commendatorum sigilla presentibus sunt appensa.

    Šaltinis: T. Baranauskas, Žiemgalos aktai. Acta Semigalliae, Joniškis, 2014: 17; 26-29.